Eén van de meest onzichtbare netwerken van ons lichaam is het lymfesysteem. Het lymfesysteem staat dan wel niet al te vaak in de spotlights, maar het is wel heel belangrijk. Het vervult onmisbare functies voor ons immuunsysteem en zorgt voor het afvoeren van afvalstoffen uit al onze weefsels.
Het lymfesysteem bevindt zich door het hele lichaam en is verbonden met het bloedvatensysteem. Anders dan de bloedvaten hebben de lymfevaten echter geen eigen pompsysteem: het lymfe beweegt door het lichaam door de beweging van de spieren. Hierdoor kunnen er ook makkelijk verstoppingen ontstaan in onze lymfevaten, met als gevolg onder andere een minder goede afvoer van afvalstoffen.
Reden genoeg om eens wat meer aandacht te besteden aan het lymfenetwerk in ons lichaam. Waar bestaat het uit, hoe werkt het en hoe kunnen we er goed voor zorgen, zodat het z’n optimale werking behoudt? Lees het in dit artikel.
Hoe werkt het lymfesysteem?
Het lymfesysteem bestaat uit een groot netwerk van vaten en haarvaten en uit enkele honderden knopen, die ook wel lymfeklieren genoemd worden. Vroeger werd gedacht dat in de lymfeknopen lymfe geproduceerd werd, maar dat is niet zo: het zijn enkel opslagplaatsen van witte bloedcellen die functioneren als een alarmsysteem voor de afweer van het lichaam. Als het lymfe dat door de knopen wordt heengeleid ziekteverwekkers bevat, kunnen de witte bloedcellen (lympfocyten) geactiveerd worden en zich gaan vermenigvuldigen. Als dit gebeurt worden de lymfeknopen tijdelijk groter, met de welbekende pijnlijke knobbeltjes als gevolg.
Het lichaam bevat meer dan 10 liter intercellulaire vloeistof, die door het lymfestelsel wordt opgenomen en getransporteerd. Deze vloeistof in ons lichaam is steeds in beweging, waardoor afvalstoffen van cellen kunnen worden getransporteerd en afgevoerd. Een goede doorstroom van het lymfesysteem is dus van essentieel belang voor het natuurlijke ontgiften van ons lichaam.
Kan het lymfesysteem verstopt raken?
Het bloed in ons lichaam wordt rondgepompt door het hart en de slagaders, maar het lymfesysteem heeft niet zo’n pompsysteem. De enige manier waarop het lymfe door ons lichaam getransporteerd wordt, is door de beweging van het lichaam zelf. Je kan je dus voorstellen dat bij veel mensen in de moderne wereld het lymfesysteem niet optimaal functioneert. Lange periodes van onbeweeglijkheid zijn helaas kenmerkend van onze samenleving. Deze zorgen voor stagnatie in de lymfevaten met als gevolg een minder goed functionerend immuunsysteem en een slechtere doorstroom van afvalstoffen.
Verminderd functioneren van het lymfesysteem wordt in verband gebracht met artrose, fibromyalgie, chronische vermoeidheid, multipele sclerose en andere auto-immuunziektes. Als het lymfe niet goed circuleert, verslechtert het functioneren en de gezondheid van de nieren. [1] Verminderd functioneren van het lymfestelsel kan lange tijd onbemerkt blijven voordat het als onderliggende factor kan gaan bijdragen aan allerlei gezondheidsklachten. [2]
Het lymfesysteem ondersteunen
Wat kan je doen om je lymfeklieren en lymfesysteem in optimale staat te houden om te ontgiften? Hier volgen een paar tips:
1. Beweeg regelmatig
Zoals gezegd is lichaamsbeweging de enige manier om het lymfe in je lichaam aan het stromen te houden en zo de ontgifting van je cellen te onderhouden. Blijf dus in beweging! Zoek zo veel mogelijk kleine momentjes op in de dag om even te wandelen. Als je een kantoorbaan hebt, helpt het al om af en toe cirkels te draaien met je ruggengraat en je schouders of je armen een paar keer op te tillen. Wetenschappelijke studies wezen uit dat gewichtstraining, yoga, pilates en qi gong een verminderend effect hadden op lymfeophoping die in verband wordt gebracht met borstkanker. [3] [4]
2. Massage
Massage is ook een goede manier om de lymfedoorstroom te stimuleren en zo het lichaam te ontgiften. De wetenschap heeft bijvoorbeeld uitgevonden dat lymfe-drainage massage een succesvolle behandeling is voor verstopping in de darmen. [5]
Er zijn dus speciale lymf-drainage massage technieken, maar alle massage is hoogstwaarschijnlijk nuttig. Masseer bij voorkeur van de uiteinden van het lichaam in de richting van de buik en het hart. Je kan ook jezelf masseren!
3. Dry brushing
Neem een harde borstel en beweeg hem over je huid van je tenen tot je buik en van je vingers tot aan je hart. Doe dit tien minuten per dag voor een douche om de doorstroom van je lymfesysteem op gang te brengen. Deze techniek is afkomstig van de Chinese geneeskunde en wordt ook in Ayurveda onderwezen.
4. Drink veel water
Het lymfe bestaat voornamelijk uit water. Om het vloeiende te houden kan je dus het beste zorgen dat je niet dehydrateert en je minstens 1.5 liter per dag drinkt.
5. Koude en warme douches
Van warm water zetten de bloedvaten uit en van koud water krimpen ze juist. Door deze beweging wordt het lymfe aan het stromen gebracht. Ook de stimulering van de huid door de waterstralen helpt mee.
6. Adem in… Adem uit…
Zoals je hierboven al las heeft het lymfesysteem geen eigen pomp om het lymfe door het lichaam te circuleren. Door diep adem te halen creëer je subtiele beweging door je hele lichaam die het lymfe weer aan het stromen brengt, zodat gifstoffen afgevoerd kunnen worden via je lever en je nieren.
7. Vermijd belastende stoffen
In onze maatschappij worden we veel blootgesteld aan gifstoffen, door onder andere lucht-, water- en voedselverontreiniging. Omdat het lymfesysteem deel uitmaakt van het natuurlijke ontgiftende systeem van je lichaam, kan je ervoor zorgen dat het niet overbelast raakt, door de inname van gifstoffen te beperken.
Stoppen met roken en alcohol is een goed begin. Ook biologisch eten zal veel uitmaken, omdat je dan de inname van chemische pesticides vermindert. Maar denk ook eens aan kaarsen, haardvuurtjes en wierook die luchtvervuiling in huis veroorzaken. Om je immuunsysteem te ondersteunen kun je bovendien kiezen voor een detox kuur.
Conclusie
Het lymfesysteem is van groot belang voor het gezonde functioneren van je lichaam. Voor optimale ontgifting is het nodig dat de lymfe in je lichaam blijft circuleren en dat je lymfeknopen niet overbelast raken. In beweging blijven is dus belangrijk en ook voldoende water drinken en het vermijden van gifstoffen zijn behulpzaam bij het onderhoud van je lichaam. En, mocht je nog een extra excuus nodig hebben om jezelf die wekelijkse (of dagelijkse!) massage te gunnen: hierbij heb je het. Zorg voor je lymfesysteem; zorg voor jezelf!
