Ontzuren

In onze blogs komt regelmatig het thema verzuring voorbij. Het is een iets minder bekend aspect van de (on)gezondheid van ons lichaam, waarvan langzaam duidelijk wordt dat het een grote invloed heeft op ons welzijn en onze gezondheid op alle niveaus. In het heel kort: ons bloed heeft een bepaalde balans tussen zuur en base die nauwkeurig moet worden gehandhaafd.

Hoewel het menselijk lichaam de afgelopen paar honderd jaar niet veranderd is, hebben er enorme veranderingen plaatsgevonden in ons dieet. We eten over het algemeen méér en er is in veel culturen een grote nadruk komen te liggen op vlees, zuivel, koffie, granen en suiker. Al deze producten bevatten veel zuren of creëren bij afbraak zuren in het lichaam. Verzuring is dus echt een modern probleem, wat de laatste decennia steeds groter lijkt te worden. Volgens sommige bronnen is 95% van de Amerikanen lichamelijk verzuurd!

Omdat het toch een beetje een ingewikkeld en wetenschappelijk onderwerp is, maar wel heel belangrijk, gaan we in deze blog dieper in op verzuring en ontzuring. We kijken daarbij naar de volgende vragen en thema’s:

• Wat is verzuring?
• Hoe ontstaat verzuring in ons lichaam?
• Welke voedingsmiddelen zijn zuur en welke basisch?
• Is mijn lichaam verzuurd?
• Hoe ondersteunen we het zuur-base evenwicht?
• Hoe kunnen sapjes bijdragen aan een gezond zuur-base evenwicht?
• Hoe kan sapvasten bijdragen tot een normaal zuur-base evenwicht?

Wat is verzuring en kan je het zuur-base evenwicht ondersteunen?

Ons bloedserum heeft een nauwkeurig gecontroleerd pH-niveau van ongeveer 7,4, met variatie tussen 7,35 en 7,45. Zoals je misschien wel weet wordt de zuurtegraad gemeten met een schaal van 0 tot 12 pH, waarbij 0 het meest zuur is en 12 het meest basisch. 6 Is een neutrale pH en dus is de natuurlijke pH van ons bloed licht basisch.

Ons lichaam doet continu z’n best om de natuurlijke pH-balans te bewaken en dus om overtollige zuren uit te scheiden. Dit gebeurt voornamelijk door de longen (koolstofdioxide) en door de nieren (urinezuur) en ook door de huid. Als er echter meer zuren het lichaam binnenkomen dan dit systeem aankan, worden de zuren opgeslagen in weefsels zoals spieren, gewrichten, pezen en onderhuids bindweefsel.

Ons lichaam verkrijgt energie door de verbranding van suikers en andere voedingsstoffen in de cellen. Bij deze stofwisseling komen er afvalstoffen vrij. Wat je ook eet: die afvalstoffen zullen er komen, maar de kwaliteit ervan kan sterk verschillen. Bij sommige etenswaren blijft er een zure rest over en bij sommige, zoals de meeste groentes en sommige soorten fruit, een basische rest.

De mineralen die in deze voedingsstoffen veel voorkomen spelen hierbij een belangrijke rol. Fosfor, chloor en zwavel komen veel voor in voedingsstoffen met een hoge zuurrest. Het mineraal zink speelt juist een rol bij de ondersteuning van een gezond zuur-base evenwicht in je lichaam. Het is dus de minerale inhoud die uiteindelijk bepaalt of ons eten zuur of basisch is en niet de smaak! Hierdoor is het zo dat citroenen zuur smaken, maar juist basisch zijn. [1]

Nog iets om rekening mee te houden is dat zuur-producerende voedingsmiddelen niet per sé ongezond zijn. Vis en peulvruchten creëren bijvoorbeeld zure rest, maar zijn wel belangrijke voedingsmiddelen. Ook is het van belang om voedingsmiddelen die je zuur-base evenwicht kunnen ondersteunen met mate en met gezond verstand te eten. Met name harde vruchten, vruchtensap en rauwkost kunnen soms lijden tot vergisting in de darmen, wat juist weer zorgt voor de aanmaak van extra veel zuur. Het is dus ook van belang om goed te kauwen en om te letten op de volgorde van eten: je kan beter geen fruit eten na de maaltijd en over het algemeen kun je de lichtst verteerbare voeding beter als eerst eten. [1]

Hoe ontstaat verzuring in ons lichaam?

Er zijn allerlei manieren waarop ons lichaam verzuurt. Zoals genoemd is ons eten waarschijnlijk de belangrijkste bron. We consumeren te veel vlees, vis, zuivel, granen, koffie en suikers en te weinig groene groentes en suiker-laag fruit. Maar een andere factor die hierbij een rol speelt is de verzuring van de bodem: doordat de aarde ook verzuurt bevat ons voedsel minder calcium en minder magnesium dan wanneer het gegroeid zou zijn op een gezonde bodem. Biologische voeding is dus ook een belangrijke factor. Het is dus niet alleen het menselijk lichaam dat verzuurt: het lichaam van de aarde verzuurt ook! De oceanen verzuren, wat leidt tot sterfte van de koraalriffen. De lucht en de regen verzuren, wat leidt tot minder gezonde bossen. De aarde verzuurt, met als gevolg dat onze voeding een slechtere kwaliteit heeft en sommige planten niet meer kunnen groeien.

Dit zijn 7 factoren die mogelijk tot verzuring kunnen leiden, namelijk:

• ongezonde voeding
• genotsmiddelen
• chemische medicijnen
• straling
• stress
• milieuverontreiniging
• levensstijl

Stress leidt tot verzuring, omdat dit zorgt voor cel afbraak in het lichaam, waarbij de stof urinezuur vrijkomt. In ontspannen toestand is het lichaam beter in staat om deze afvalstoffen af te voeren. Daarom wordt levensstijl ook genoemd als een factor: veel mensen nemen geen tijd of zijn eenvoudigweg niet meer in staat om hun lichaam voldoende te laten ontspannen, zodat zelf-balancerende processen hun werk kunnen doen.

Chemische medicijnen, koffie, sigaretten en drugs zorgen ook voor verdere verzuring.

Welke voedingsmiddelen zijn zuur en welke basisch?

Het is niet zo makkelijk om precies en definitief te zeggen welke voedingsmiddelen een zure of basische rest veroorzaken. Dit kan sterk afhankelijk zijn van de productiemethode en het land van herkomst. Bovendien zijn van veel voedingsmiddelen nog niet alle mineraalgehaltes bekend. Hierdoor is er nogal wat variatie tussen de verschillende overzichtstabellen die je kan vinden van zuur en basisch eten. We geven je er hier één, om er een idee van te krijgen. Als je zelf wat verder zoekt op internet zal je wel merken dat veel van dit soort tabellen erg verschillende informatie bevatten.

Is mijn lichaam verzuurd?

Je kan de pH van je lichaam vrij makkelijk testen door een urinetest. Je kan een eenvoudig verkrijgbare pH-test doen. Als je dan tussen de 6,5 en 7 scoort, zit je in een gezonde marge. De pH-waardes van urine kunnen echter wel sterk schommelen. Als je meer duidelijkheid wil, zou je ook kunnen overwegen om een uitgebreidere mineralentest te doen. Omdat een verzuurd lichaam meer magnesium, calcium en kalium afstoot, zou hoge waardes van deze mineralen in de urine aangeven dat het lichaam verzuurd is.

Je kan er ook voor kiezen om de pH-waarde van je speeksel te meten: die zou tussen 6 en 7,5 moeten liggen. Als je op drie verschillende dagen ’s ochtends en ’s avonds test, heb je een redelijk betrouwbaar resultaat.

Hoe het zuur-base evenwicht van het lichaam ondersteunen?

Dus, hoe gaan we te werk met het ondersteunen van het zuur-base evenwicht van ons lichaam? Volgens de wetenschap is het creëren van een minder zure en meer basische balans in ons lichaam belangrijk voor het behoud van een gezond lichaam.

Een simpele dietaire aanpassing om meer basische voeding binnen te krijgen is om meer groente te eten. [2] Vooral groene bladgroentes en bleekselderij zijn super en ook citroenen zijn top. Een dagelijkse salade kan dus goed werk doen, evenals smoothies en groentesappen. Ook kruidenthee is een basisch voedingsmiddel. Daar zijn dan ook weer speciale varianten voor te krijgen, maar veel soorten cafeïnevrije thee zullen van zichzelf goed werk doen. Een ander oud wondermiddeltje om meer basische voeding binnen te krijgen is om ’s ochtends op een lege maag een glas warm water met een halve geperste citroen. Verder helpt het natuurlijk om minder vlees en zuivel te consumeren en minder koffie, suiker en granen. En oja, ook de chocolade kan je misschien beter iets vaker laten staan. Als je haast hebt met het elimineren van zure voeding uit je voedingspatroon zou je erover kunnen denken om een tijd te vasten of te sapvasten. Gezondheidsexperts claimen dat dit de snelste weg naar een meer basisch voedingspatroon is. [3]

Naast aanpassingen in het dieet kunnen alkaliserende (oftewel base-creërende) supplementen gebruikt worden zoals kaliumcitraat. Ook kan je een speciaal basisch bad nemen, wat niet alleen helpt om zure afvalstoffen door je huid je lichaam te laten afvoeren, maar je ook nog eens ontzuurt door de ontspanning. Voor de ontspanning zijn yoga, sauna, massage en meditatie natuurlijk ook goede hulpmiddelen.

Hoe kan groentesap bijdragen aan een gezond zuur-base evenwicht?

Groentesap bevat meestal een grote hoeveelheid groente die makkelijk verteerbaar is en dus goed wordt opgenomen door het lichaam. Zo kan je een hele hoop basische mineralen in één keer binnenkrijgen als je een groentesapje drinkt. Bovendien bevatten groenten veel zink, dit is een mineraal dat bijdraagt aan de ondersteuning van een gezond zuur-base evenwicht.

Maar het ene groentesapje is natuurlijk het andere niet. Let bij het selecteren van je groentesapje goed op de hoeveelheid fruit. Fruit bevat vaak meer suiker en is hierdoor een stuk zuurder dan de meeste groentes. De meest basische voedingsmiddelen zijn groene bladgroentes. Denk aan boerenkool, andijvie, spinazie, mosterdblad, peterselie en veldsla. Daarnaast is bleekselderij één van de meest basische groentes. Dit is ook één van de belangrijkste redenen voor de gezondheidshype rond de dagelijkse bleekselderij sap. Citrusvruchten (met name citroenen en limoenen), kruiden en zeewier zijn ook bijzonder goed.

Hoe kan sapvasten bijdragen tot een normaal zuur-base evenwicht

Een goede start bij de ondersteuning van je zuur-base evenwicht zou een sap.je detox kuur kunnen zijn. Tijdens zo’n detox kuur consumeer je een aantal dagen niets anders dan vers geperst biologisch groentesap, water en een beetje groentesoep. Omdat onze sapjes allemaal 15% of minder aan fruit bevatten en dus 85% groenten, zitten ze stuk voor stuk boordevol gezonde voedingsstoffen. Het mineraal zink in deze sapjes helpt om het zuur-base evenwicht in je lichaam gezond te houden. Tijdens een detox kuur neem je bovendien de tijd om je lichaam rust te geven. Je drinkt extra veel water om je gezondheid optimaal te ondersteunen. Verder krijg je natuurlijk helemaal geen verzurende voedingsmiddelen binnen.

Bovendien kan een sapkuur soms helpen bij het maken van een nieuwe start in je dieet: nadat je een paar dagen zo gezond geleefd hebt kan het makkelijker zijn om ongezonde gewoontes te laten vallen. Gezond is namelijk verslavend lekker!

Bestel een sapkuur

Bestel groentesapjes

Conclusie

Verzuring lijkt een wijdverspreid probleem te zijn dat allerlei negatieve gevolgen heeft voor onze gezondheid. Gelukkig kan werken aan je gezondheid ontzettend leuk en lekker zijn! Mocht je bang zijn dat je niet voldoende basische voeding eet, dan zou je kunnen overwegen om te experimenteren met the Alkaline Diet of met sapvasten. Een leven vol groene groentes en fruit lijkt misschien intimiderend, maar kan in onze ervaring ook heel veel genot, gezondheid en geluk met zich meebrengen. Dus kijk niet zo zuur en drink een sapje!