De eeuwige discussie, is tomaat een vrucht of groente? Behoort de rabarber tot het fruit of valt het onder veggies? Paprika’s, courgette, en zo zijn er nog veel meer twijfelgevallen. Verkoopt een groenteboer ook fruit? Of verbouwt de fruitteler ook groente? Zonder een duidelijke scheiding wordt het natuurlijk lastig om aan de aanbevolen 250 gram groente en 2 stuks fruit per dag te komen. Wat is nou het verschil tussen groente en fruit? Laten we de feiten op een rijtje zetten, en proberen duidelijkheid te scheppen in de chaos.
In deze blog beginnen we met een aantal verschillende definities te bepalen. Er is helaas geen eenduidige definitie, dus we zullen het met een aantal verschillende moeten doen. Eerst nemen we een kijkje in het woordenboek, vervolgens checken we de wetenschappelijke defenitie. We bekijken de uitspraak van de Amerikaanse rechtbank, en tenslotte een conclusie.
Woordenboek
De Dikke van Dale omschrijft groente als ‘Planten die de mens als voedsel dienen’. Fruit wordt uitgelegd als ‘eetbare vruchten’, en vruchten worden op hun beurt gedefinieerd als ‘deel van een plant, ontstaan uit het vruchtbeginsel: Peulvrucht’ en ‘Eetbaar product van een plant’. Met deze uitleg zou je kunnen stellen dat als je de hele plant kan eten, dat het groente is, en dat als je slecht een deel, of het product van de plant kan eten, dan is het een vrucht. Dit is een makkelijke vuistregel om te onthouden, en voor sla, spinazie en prei zal dit ook bevestigen wat de meeste mensen beschouwen als groente. Bij citroen, bessen en appels zullen de meeste mensen ook tevreden zijn met de definitie vrucht. Wat betreft courgettes, paprika’s en tomaten, zij zullen onder vruchten vallen bij deze definitie, waar niet iedereen het mee eens zal zijn.
Tuinbouwkundig
Volgens de tuinbouwkundige definitie is alles wat aan een kruidachtige plant groeit groente, en alles wat aan een houtachtige plant groeit is fruit. Dit is wederom een duidelijke regel die zeker tot de verbeelding spreekt. Peren en appels groeien natuurlijk aan bomen, een houtachtige plant. Met kruidachtig wordt niet direct bieslook of peterselie bedoeld, maar een “vaatplant”, ofwel een plant die niet of in zeer geringe mate verhout is. Het wordt nu erg wetenschappelijk, maar deze termen hebben alles met de groei en het watertransport te maken, houtplanten worden gekenmerkt door secundaire diktegroei, waardoor deze veel hout bevatten. Vaatplanten bevatten vaatbundels, bundels van transportweefsel, voornamelijk xyleem en floëem, een mooi voorbeeld van vaatbundels is de dwarsdoorsnede van een bleekselderij, hier kan je de vaatbundels zien lopen.
Bij deze definitie voor het verschil tussen groente en fruit lopen we echter weer tegen een aantal probleemgevallen aan. Wat dacht je van aardbeien, die groeien aan een kruidachtige plant en zouden dus groente zijn. Bananen, die groeien weliswaar aan een boom maar in hoeverre is deze boom verhout? Meloen, is bij deze ook een groente.
Amerikaanse rechtbank
Een van de meest bekende verwijzingen naar de classificatie van voedsel als vrucht of groente komt uit de Verenigde Staten, met name de zaak van Nix v. Hedden in 1893. Deze zaak draaide om de vraag of tomaten, gebruikt voor tariefindelingen bij import, als vruchten of groenten moesten worden beschouwd.
De botanische definitie duidt erop dat tomaten vruchten zijn vanwege hun zaden en ontwikkeling vanuit de bloem van de plant. Echter, in de rechtbankzaak werd besloten dat tomaten als groenten werden beschouwd voor belastingdoeleinden, gebaseerd op hun culinaire toepassingen en hoe ze in de handel werden gebruikt. Dit was puur een juridische classificatie, in strijd met de botanische realiteit.
Taalkundig
‘Daar plukt u de vruchten van’, in de Nederlandse taal is het wel duidelijk dat we vinden dat je fruit kunt plukken. Dan komt de appel, peer en mandarijn als fruit uit de test, so far so good. Maar ook komkommers, courgettes en pompoenen zijn te plukken. Dat klopt dan weer niet helemaal met de collectieve mening.
Eetbare plant?
Als je de gehele plant kan eten is het groente? Dan valt sla, broccoli, bietjes en ui onder de groente, maar paprika, tomaat en mais weer niet.
Voedingswaarde
Is het dan nog mogelijk om onderscheid te maken tussen groente en fruit in de voedingswaarde? Appels bevatten 11.8 gram suiker per 100 gram, citroenen 3 gram en watermeloen 7,5 gram. Ui bevat 6,1 gram suiker per 100 gram (rauw), broccoli 1,5 gram en knolselderij 0 gram! Groente heeft over het algemeen minder (natuurlijke) suikers, maar het is niet mogelijk een lijn te trekken wanneer het wel of geen groente meer is.
Hoe zit het met de vitamines, laten we vitamine C nemen. In 100 gram rauwe broccoli 114 mg, in ui 6,5 mg, appels 10 mg en citroen 45 mg. Ook hier gaat het dus moeilijk worden om een lijn te trekken voor het verschil tussen groente en fruit.
Gebruik en bereiding
De meeste mensen hebben een bepaald gevoel, bij wat fruit en groente is. Om te beginnen wordt groente veelal gebruikt in de warme bereiding, in Nederland voornamelijk bij het avondeten genuttigd, als hoofdgerecht. Fruit eet je als tussendoortje, bijgerecht of bij het dessert. Het is vaak zoet en smakelijk zoals een aardbei, maar ook de zure citroen, die minder populair is als losse snack ligt vaak op de fruitschaal.
Fruit eet je vaak rauw en koud, en groente vaak gekookt en warm. Als je dat denkt, dan kan je nog een hoop van ons leren! Wist je dat je heel veel groente gewoon rauw kan eten, en dat rauwe groente een andere vitaminesamenstelling hebben! Zo degraderen sommige vitaminen bij hitte. Bijvoorbeeld bloemkool, spinazie en bieten kan je heel goed rauw eten, maar nog makkelijker: drink één van onze sapjes! Het eten van rauwe aardappel en sperziebonen wordt dan weer afgeraden.
Bij Sapje
Één van onze beloftes is dat we sapjes maken van gemiddeld 85% groente, de filosofie hierachter is dat we voornamelijk het goede uit groente willen behouden, alle vitamines, mineralen en andere stofjes die bijdragen aan jouw gezondheid. Fruit heeft vaak iets meer fruitsuikers en moet het vaker van de voedingsvezels hebben, dat is natuurlijk geen schande, maar daardoor houden we iets meer mate, maar soms zorgt het tóch voor dat friszure tintje.
Bij Sapje proberen we het transparant te houden, en gaan daarom wat betreft groente en fruit uit van de collectieve mening. Wat de meeste mensen als groente zien, beschouwen wij ook als groente, en zo ook met fruit. Daarin is tomaat een groente, net als komkommer, paprika’s en courgette. Rabarber behoort tot het fruit, net als bananen, aardbeien en citroenen.
Heb jij een hele ander mening? Dan horen we het graag want de klant is koning!
Contact
