Heb jij last van een een winterdip? Lees hier dan meer over de oorzaken en symptomen van een winterdip. Ontdek ook 7 handige tips om je winterdip te overwinnen!
Wat is een winterdip?
Je kunt spreken van een winterdip als je last hebt van een overwegend sombere stemming en een gebrek aan energie in de winter. Heb je minstens twee winters op rij last van depressieve klachten, maar gedurende de rest van het jaar niet, dan kan het zijn dat je last hebt van een winterdepressie, een wat ernstigere vorm van een winterdip. In het Engels noemt men een winterdepressie ook wel seasonal affective disorder (SAD), wat aangeeft dat het een depressie is die samenhangt met de verandering van de seizoenen. In dit artikel beschrijven we de minder ernstige, maar wat vaker voorkomende winterdip. We kijken naar de oorzaken en symptomen, maar vooral ook naar wat jij kunt doen om je winterdip te overwinnen!
Wat zijn de oorzaken van een winterdip?
Over de precieze oorzaken van een winterdip zijn onderzoekers het nog niet helemaal eens. Een winterdip wordt hoogstwaarschijnlijk veroorzaakt door de afname van daglicht in de wintermaanden. De dagen zijn korter, waardoor je minder aan daglicht wordt blootgesteld, plus de zon schijnt meestal minder vaak dan in andere seizoenen. Bij sommige mensen kan dit lichamelijke en geestelijke effecten teweegbrengen, die de symptomen van een winterdip of winterdepressie zouden kunnen verklaren.
Biologische klok
Volgens sommige experts kan je zogenaamde biologische klok in de war raken in de donkere wintermaanden, wat invloed heeft op onder andere je slaap-waakritme, je stemming en je energieniveau. Je biologische klok is geen orgaan, maar bestaat uit een groep neuronen in je hypothalamus. Deze beïnvloedt onder andere wanneer jij je wakker en energiek, of juist slaperig en sloom voelt. In de wintermaanden zou verstoring van de biologische klok ervoor kunnen zorgen dat je je ook overdag slaperig voelt en geen zin hebt om dingen te ondernemen.
Melatonine en serotonine
Sommige experts vermoeden dat de donkere wintermaanden de aanmaak van hormonen als melatonine (dat je slaapritme beïnvloedt) en serotonine (dat je stemming beïnvloedt) kunnen ontregelen. Dat zou ook kunnen verklaren waarom je je in de winter vermoeid en een beetje down voelt.
Psychologische factoren
Bij donker, koud en regenachtig weer ben je misschien geneigd meer binnen te blijven. Dat heeft ook invloed op je stemming en energieniveau en kan leiden tot sommige symptomen van een winterdip. Als je weinig je huis verlaat, word je immers ook minder blootgesteld aan daglicht, frisse lucht, sociale contacten en lichaamsbeweging. Dit terwijl deze juist belangrijk zijn om je fit, gezond en gelukkig te voelen, zeker in de winter. Een of meerdere van deze oorzaken kunnen leiden tot de symptomen van een winterdip, of in ergere mate, van een winterdepressie.
Wat zijn de symptomen van een winterdip?
Heb je in de wintermaanden last van de volgende symptomen, dan heb je mogelijk last van een winterdip:
- Je het grootste deel van de tijd somber voelen
- Je moe voelen en weinig energie hebben
- Je lusteloos voelen en minder zin hebben om iets te ondernemen
- Prikkelbaar zijn of gevoeliger zijn voor stress
- Teveel slapen en meer moeite hebben met opstaan
- Veranderingen opmerken in je eetpatroon en gewicht, bijvoorbeeld meer behoefte hebben aan koolhydraten
Een winterdepressie is een ergere en zeldzamere variant van een winterdip en heeft verder dezelfde symptomen als een reguliere depressie, maar komt alleen voor in de wintermaanden. Als je hier erg last van hebt en moeite hebt om goed te functioneren in de winter, neem dan contact op met je huisarts om de mogelijkheden voor behandeling van je winterdepressie te bespreken. De onderstaande tips zijn dan misschien niet toereikend.
7 tips om je winterdip te overwinnen!
1. Probeer wat meer te bewegen
Lichaamsbeweging is één van de beste natuurlijke remedies tegen welke dip dan ook. Bij inspanning maakt je lichaam vanzelf hormonen aan waardoor je je happier gaat voelen en meer energie krijgt. Lichaamsbeweging in de buitenlucht heeft nog een extra voordeel, namelijk dat je meteen blootgesteld wordt aan wat extra daglicht en frisse lucht. Als je een dip hebt is het soms moeilijk om in beweging te komen. Kies daarom vooral voor een activiteit die je echt leuk vindt; het kan ook dansen zijn, of buiten spelen met kinderen of huisdieren. Het helpt ook om bijvoorbeeld te gaan fietsen of wandelen met vrienden of familieleden. Ook wat extra sociaal contact gaat je winterdip tegen en anderen kunnen je helpen om in actie te komen.
2. Zorg ervoor dat je regelmaat en ritme hebt
Een winterdip kan invloed hebben op je slaap-waakritme. Sommige mensen hebben moeite met in slaap komen en/of moeite met opstaan. Anderen willen het liefst de hele dag slapen. Het beste advies in dit geval is het aanhouden van een vast ritme. Ga op gezette tijden naar bed en sta op vaste tijden op. Dit bevordert de kwaliteit van je nachtrust en dus ook je stemming en energieniveau overdag. Bovendien krijg je zo elke dag zoveel mogelijk daglicht mee (mits je slaapt als het donker is en wakker bent als het licht is). Slaap niet veel langer dan nodig en ga liever naar buiten voor een wandeling als je je slaperig voelt.
3. Probeer lichttherapie als je last hebt van een winterdip
Zeker als je last hebt van een winterdip, is regelmatige blootstelling aan daglicht essentieel. Probeer dus zoveel mogelijk naar buiten te gaan, vooral rond het middaguur, als het zonlicht het sterkst is. Dagelijks minimaal 30 minuten buiten zijn in het daglicht kan je winterdip al verminderen, ook op bewolkte dagen. Ga vlakbij het raam zitten als je binnen moet zijn, zodat je toch natuurlijk licht opvangt. Op sommige dagen is er onvoldoende daglicht beschikbaar. Dan kan lichttherapie uitkomst bieden.
Daglichtlampen
Hiervoor zijn speciale daglichtlampen beschikbaar. Ze geven feller licht, met meer verschillende golflengtes, dan reguliere lampen. In de meeste gevallen moet je ongeveer 20 tot 30 minuten voor zo’n lamp zitten om het effect te merken. Over het algemeen is de ochtend daarvoor het beste moment. Het licht kan chemische reacties teweegbrengen in je hersenen waardoor je symptomen van een winterdip kunnen verminderen. Voor sommige mensen is deze vorm van lichttherapie niet geschikt. Dat kan bijvoorbeeld gelden voor mensen met oogaandoeningen of mensen die bepaalde medicatie of kruiden nemen die je gevoeliger maken voor licht, zoals antibiotica of sint-janskruid. Overleg het liefst met je huisarts voordat je een daglichtlamp gaat gebruiken, ook om te kijken welke lamp het beste is, welke lichtintensiteit geschikt is voor jou en hoe lang je de lamp moet gebruiken per sessie.
Lichtwekker
Sommige mensen met een winterdip hebben ook veel baat bij een lichtwekker. Deze begint langzaam steeds meer licht te geven voordat je moet opstaan en helpt je zo geleidelijk aan wakker te worden, net zoals de opkomende zon dat zou doen in de andere seizoenen.
4. Overwin een winterdip met vitamine D
Zonlicht helpt ons lichaam vitamine D aan te maken. Volgens sommige experts kan een tekort aan vitamine D ook depressieve symptomen veroorzaken. Overleg met je dokter of er bij jou sprake is van een vitamine D-tekort en of je eventueel supplementen kunt nemen om je vitamine-D-gehalte naar het juiste niveau te brengen. Zorg in ieder geval dat je zoveel mogelijk zonlicht vangt en overweeg ook wat meer voeding met vitamine D aan je menu toe te voegen, zoals vette vis en eieren.
5. Onderhoud je sociale contacten
Als je je somber en vermoeid voelt, heb je vaak minder zin in sociale interactie. Toch is het de moeite waard om je sociale contacten te onderhouden en toch te blijven afspreken met je favoriete vrienden en familieleden. Onderzoek toont aan dat afzondering depressieve gevoelens in de hand kan werken. Vertel je naasten over je aanleg voor een winterdip en winterdepressie, dan kunnen ze je eventueel regelmatig contacteren om te kijken hoe het met je gaat. Meld je eventueel al voor de wintermaanden aan voor activiteiten die goed zijn voor je humeur, zoals sport- of danslessen, of bijvoorbeeld interessante cursussen. Dan heb je een stok achter de deur om ook in de winter onder de mensen te komen.
6. Verwen jezelf af en toe als je last hebt van een winterdip
Je kunt de symptomen van je winterdip ook een beetje bestrijden door jezelf af en toe te verwennen in de wintermaanden. Maak een afspraak om naar de spa of sauna te gaan, trakteer jezelf op een bezoekje aan de kapper of schoonheidssalon, of laat je masseren. Natuurlijk kun je ook thuis lekker een warme douche of (voeten)bad nemen met je favoriete verzorgingsproducten, gevolgd door bijvoorbeeld een maskertje of een massage met essentiële oliën (verdund in een basisolie). Aromatherapie zou ook een positief effect kunnen hebben op de symptomen van een winterdip. Vooral lavendelolie zou kunnen helpen tegen een sombere bui, maar ook tegen angstgevoelens of stress. Deze olie kan ook helpen als je slaapproblemen hebt. Pepermuntolie of eucalyptusolie werken verkwikkend als je slaperig bent of weinig energie hebt. Rozemarijnolie kan je een helder gevoel geven in je hoofd. Probeer ook eens sinaasappelolie, voor een vrolijk, zomers gevoel!
7. Zorg dat je gezond blijft eten
Volgens studies kan een winterdip ervoor zorgen dat je meer wilt eten en vooral meer behoefte hebt aan koolhydraten. Als je een dip hebt en je lusteloos voelt, is het ook verleidelijker om te grijpen naar makkelijke maaltijden, die niet altijd even gezond zijn. Koolhydraatrijke maaltijden of fast food kunnen je symptomen van een winterdip niet tegengaan en deze zelfs verergeren. Zorg daarom dat je toch gezond blijft eten. Eet voeding met voldoende eiwitten, B-vitaminen en omega 3, want die heb je nodig om je brein de neurotransmitters te laten aanmaken die ervoor zorgen dat je een humeur en energieniveaus in balans blijven. Zorgen dat je voldoende vitaminen en mineralen binnenkrijgt, draagt ook bij aan een fit gevoel. Daardoor is het ook weer makkelijker om de andere dingen te doen die je helpen je winterdip te overwinnen, zoals naar buiten gaan, sporten en sociale activiteiten ondernemen. Vitaminen en mineralen uit voeding zijn over het algemeen beter dan die uit supplementen. Met onze sapjes krijg je op een snelle en makkelijke manier gezonde voedingsstoffen uit verse groenten, fruit, kruiden en specerijen binnen. Bekijk vooral eens de sapjes Energy, Reboot, Fuel, Boost, Recharge en natuurlijk Sunny!
Bronnen:
